Fransa, önümüzdeki yıl ev sahipliği yapacağı Olimpiyat’a hazırlıklarının en önemli adımı olan Avrupa Şampiyonası’nda çeyrek finalin ötesine geçerek bir ilki gerçekleştirmek istiyor. Bu yolculuktaki en önemli silahı ise, kaptan Héléna Cazaute.
Narbonne, Fransa’nın güneyinde 55.000 nüfuslu bir rugby kenti. Fransa, diğer birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi futbol ve basketbol gibi büyük sporların hüküm sürdüğü merkeze kıyasla taşra şehirlerinde farklı spor dallarının popülerlikte zirvede yer aldığı ve bu sporların takımlarının kent kimliğiyle özdeşleştiği örneklerle dolu. Narbonne da bundan farklı değil, 2001’de Avrupa’nın iki numaralı kulüp turnuvası olan European Challenge Cup’ta final oynayan RC Narbonne bu küçük kent için özel bir yere sahip. Öte yandan rugby kadar revaçta olmasa da voleybol da kentin kök salmış sporlardan. Narbonne’un 60 yıllık bir geçmişe sahip olan erkek voleybol takımı, geçtiğimiz yıl finalde Halkbank’ı altın setle yenerek Challenge Cup’ı kazanmış ve şehre voleybolda ilk Avrupa kupasını getirmişti.
Bu yazının konusu ise ne rugby ne de Narbonne’un voleybol takımı. Bu yazının merkezinde, Fransa kadın voleybol takımı kaptanı Héléna Cazaute yer alıyor. Şu sıralar devam eden Avrupa Voleybol Şampiyonası’nda Olimpiyat için prova yapan Fransa kadın milli voleybol takımının kaptanı Cazaute, Narbonne’lu ve takımının önümüzdeki yıl Paris’te noktalanacak olan Olimpik hikâyesinin tam ortasında bulunuyor. Hikâyenin nasıl biteceğinden bağımsız olarak, takımın smaçörü Cazaute’un ismini bu bir yıl boyunca oldukça fazla duyacağız gibi görünüyor.
FRANSA YILLARI
Narbonne’un bir komünü olan Gruissan’da 1997’de dünyaya gelen Héléna Cazaute için voleybol damarlarında akıyor desek yanlış olmaz. Annesi Fransa’nın şimdilerde var olmayan üçüncü ligi Nationale 1 ekiplerinden Montpellier’de oynamış, iki kardeşi de annelerinin izinden giderek aynı ligin takımları için biri pasör diğeriyse libero formaları giymiş. Eski bir rugby oyuncusu olan babası ise daha sonra voleybola dönüp Gruissan’daki kulübün başkanlığını üstlenmiş.
Narbonne’dan çıktıktan sonra federasyonun Federal Voleybol Enstitüsü’ndeki yaş grubu programına dahil olan Cazaute’un ilk dikkat çektiği yerse 16 yaşındayken formasını giymeye başladığı Béziers voleybol kulübü. Smaçör forması giydiği kulüpteki ilk yılı olan 2014-2015 sezonunda kilit maçlarda istikrarlı bir performans sergileyen genç oyuncu, bir sonraki sezonun ilk dört lig maçında kaydettiği toplam 85 sayı ve Challenge Cup ikinci turu ilk maçında İsviçre’nin Franche-Montagne takımına karşı oynadıkları beş setlik mücadeledeki 32 sayısıyla gözleri üzerine çevirdi. Hücumdaki etkinliğinin yanı sıra etkili manşet performansları da onu çok yönlü bir oyuncu olarak ön plana koyuyordu.
Yine 2015’te ilk kez milli takıma seçilen Fransız voleybolcu bir sonraki yıl dizinden sakatlanarak salonlardan bir süre uzak kalsa da 2017-2018 sezonunda Fransa liginin en başarılı takımı RC Cannes’a transferi onun için işleri değiştirecekti. 2018’de Fransa milli takımının başına geçen Belçikalı çalıştırıcı Émile Rousseaux’ya Fransa’nın ev sahipliği yapacağı Olimpiyat için çizilen rotanın direksiyonu emanet edildi. Rousseaux’nun planının merkezindeki oyunculardan biri de Cazaute olacaktı.
ULUSLARARASI DÖNEM
Rousseaux’nun Fransa’sı için ilk hedef, 2015 ve 2017’de katılamadıkları Avrupa Şampiyonası’na dönmekti. Bu dönemde Fransa dünya sıralamasında 56. basamağa kadar gerilemiş ve şampiyonaya katılma hakkını kaybetmişti. 2013’te çeyrek final oynadıkları turnuvadan altı yıl boyunca uzak kalmak zor olsa da 2019’daki şampiyonaya bilet alarak ilk adımı attılar. 2019 Avrupa Şampiyonası, Fransa için grup aşamasında, özellikle Finlandiya’ya karşı aldıkları düş kırıcı bir mağlubiyetle sona erse de kademeli bir ilerleme için göstergeler iyimserdi. Ne de olsa bu, 14 oyuncusunun 10’unun 25 yaşın altında olduğu, henüz birlikte oynama deneyimine ihtiyacı olan bir takımdı. Bu aşamada Avrupa Şampiyonası bileti almak en azından bir ilk adımdı. Bu esnada Fransa’nın kadın voleybol takımlarına aktarılan kaynak da artırıldı, öyle ki 2015’te 200.000 euro olan bütçe 700.00 euroya kadar çıkmış durumdaydı.
Türkiye’deki Avrupa Şampiyonası macerasından sadece birkaç ay sonra pandeminin voleybol takvimini durdurması Fransa’nın planlarına engel olabilirdi. Ancak buna rağmen 2021, ülkenin yakın dönemde voleybolda gördüğü en büyük başarılara tanıklık ettiği bir yıl oldu. Erkek takımının Olimpiyat altınının ardından Avrupa Şampiyonası’nda kadın milli takımı, grubun son maçında birkaç gün önce Rusya’yı deviren Belçika’yı yendikten sonra sekiz yıl aranın ardından ilk kez çeyrek finale yükseldi. Son sekiz aşamasında Sırbistan’a mağlup olsalar da ilk seti kazanarak, daha sonra finale yükselecek olan rakiplerinden set almayı başaran Rusya, Türkiye ve İtalya gibi kalburüstü takımlar dışında tek ekip oldular.
Bu esnada Mulhouse’la aynı yıl içinde hem ligde hem kupada şampiyon olduktan sonra kariyerinde ilk kez Fransa dışına çıkan ve İtalya’nın Chieri ekibinde forma giymeyi başlayan Héléna Cazaute da takım kaptanı olmuştu. Bir röportajında milli takımdan takım arkadaşı Lucille Gicquel’in Imoco Conegliano macerasının ona ilham verdiğini ve en çok İtalya liginde forma giymek istediğini söyleyen Cazaute hayalini gerçekleştirmiş ve Serie A’nın yolunu tutmuştu.
Bütün bunlar Fransa’yı kıtanın büyük voleybol ülkeleri arasına yerleştirmiyordu elbette ancak genç kadronun gelecek için umutlu olmasının önünü açıyordu. Zira 2021 Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası’nda da Fransa nispeten deneyimsiz bir takımla mücadele etmişti. Takımın yaş ortalaması 22’yken, dört oyuncu henüz profesyonel statüde dahi değildi.
Héléna Cazaute’un kaptanlığındaki bu genç ekip birlikte oynama tecrübesi kazanırken pasör çaprazı Lucille Gicquel de takımın Cazaute ile birlikte en önemli skor kozları oluyordu. Fransa kuşak değişimini gerçekleştirmiş ve uluslararası deneyim kazanan genç kadrosunu oturtmaya başlamıştı. Cazaute da L’Équipe’e verdiği bir röportajda bunun altını çiziyordu:
“Beraber güzel şeyler yapabileceğimizin farkına varmaya başladık. Diğer oyuncular daha çok yurtdışına gidiyorlar, İtalya ve Türkiye’de oynuyorlar. Daha genç olanlarıysa Fransa liginde düzenli süre almaya başladılar, daha birkaç yıl öncesine kadar oyuna yalnızca zaman zaman giriyorduk.”
2022 ve 2023, bu kadronun rüştünü alt seviye şampiyonluklarla ispat ettiği bir dönem oldu. 2022’de CEV Altın Lig ile birlikte Fransa kadın voleybolu tarihinin ilk uluslararası şampiyonluğunu kazanan ekip, 2023’te de FIVB Challenger Cup’ı kazanarak Voleybol Milletler Ligi’nde (VNL) oynama hakkı elde etti. Challenger Cup finalinde Isabelle Haak’lı İsveç karşısında Héléna Cazaute %62 ile hücum ederek 25 sayıyla oynamış, manşette de %73’lük bir oran yakalayarak galibiyetin baş mimarı olmuştu.
OLİMPİYAT YOLU
İçinden geçtiğimiz günler, Fransa kaptanı smaçör için pek çok açıdan yeni bir dönemin başlangıcı. Geçtiğimiz sezon Chieri’yle CEV Challenge Cup şampiyonu olan Cazaute, Vero Volley Milano’nun teklifini kabul etti ve önümüzdeki yıl Alessia Orro ile Paola Egonu gibi isimlerle birlikte forma giyerek takımın Miriam Sylla’lı, Nika Daalderop’lu, Kara Bajema’lı smaçör rotasyonunun bir parçası olacak. Önümüzdeki yıl Şampiyonlar Ligi’nde mücadele edecek olan Milano’da, Cazaute’un bu isimler arasında as smaçör olarak ilk 6’daki yerini almaması için hiçbir sebep yok.
Milli takımda ise Cazaute ve takım arkadaşlarını daha çetrefilli bir yol bekliyor. Her ne kadar Avrupa Şampiyonası’nda -kolay kuranın da etkisiyle- üst üste ikinci kez çeyrek finale çıkmış olsalar da grupta Hollanda’ya karşı aldıkları yakın mağlubiyet büyük maçları oynama ve set sonlarında soğukkanlılıklarını koruma konusunda hala gitmeleri gereken önemli bir mesafenin olduğunu gösteriyor.
Burada Héléna Cazaute’un bireysel yeteneklerinin yanı sıra kaptan olarak takıma edeceği liderlik de önemli olacak. Olimpiyat yolunda ise VNL’de elde edecekleri büyük takımlarla müsabaka sürekliliği bütün takım için kritik. Kaptan Cazaute’un zamanında L’Équipe’e söylediği şekliyle, “bir zamanlar telefonlarına çıkmayan takımlara karşı” oynayacaklar. Fransa kadınlarda henüz voleybolun dünya haritasına tam olarak yerleşebilmiş değil. Paris 2024 bunun için bir fırsat, ancak bu fırsatı değerlendiremeseler dahi Héléna Cazaute’un yakın dönemde Avrupa voleybol gündeminin üst sıralarında yer aldığını görebiliriz.
Kapak fotoğrafı: L’Équipe