Yaklaşık 10 yıldır Rus patencilerin hakimiyetinde geçen Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası kadınlar yarışmasında Loena Hendrickx, Belçika adına bir ilke imza atmak için ikinci kez şansını deneyecek.

2022’de tarihler Ocak’ın ikinci haftasını gösterirken, Estonya’nın başkenti Talinn’de düzenlenen Avrupa Artistik Patinaj Şampiyonası’nda altın madalya kazanacak ‘olağan şüpheliler’in kim olduğu konusunda kimsenin kuşkusu yoktu. Turnuvanın Rusya’nın dominasyonunda geçeceği bekleniyordu, öyle de oldu. Şampiyona boyunca kurulan dört podyumun tamamının zirvesinde Rus patenciler vardı. Verilen toplam 12 madalyanın dokuzunu kazanan Ruslar, kadınlar ve çiftler kategorilerinde ise tulum çıkararak podyumun bütün basamaklarında yer almışlardı.

Sezonu domine etmesi beklenen Rusya ekibi yaklaşık bir ay sonra, Çin’in başkenti Pekin’de düzenlenen Kış Olimpiyatları’na ise takım yarışmasında elde ettikleri zaferle başladı. Ancak bundan sonra Rus patenciler için işler tersine dönmeye başladı. Önce, kadınlarda podyumu yeniden kapatmaları beklenen patencilerden altın madalya umudu en yüksek olan, Kamila Valieva’nın doping testi pozitif çıktı. Tek kadınlar kategorisi bu haberin gölgesi altında yapılırken Rusya Olimpiyat Komitesi’nden Anna Shcherbakova ve Alexandra Trusova altın ve gümüş madalya kazansa da Valieva’nın dördüncülük performansı ve devam eden doping soruşturması yarışmaya damga vurdu.

Olimpiyat’ın hemen ardındansa, beklendiği üzere Rusya, Ukrayna’yı işgal etti ve uluslararası spor federasyonları Rus oyuncuları ve takımları birbiri ardına müsabakalardan ihraç etmeye başladı. 2024 Yaz Olimpiyat Oyunları için eleme süreci sürerken, Rus atletlerin müsabakalara dönüşü tartışılmaları beraberinde getirirken, Rus patenciler iki yıldır uluslararası yarışmalarda buz pistine çıkamıyorlar.

Geçtiğimiz yıl Anstasiia Gubanova’nın Gürcistan adına altın madalya kazanmasıyla, beş kez Avrupa şampiyonu İtalyan efsane Carolina Kostner’in 2013’teki altın madalyasından 10 yıl sonra, kadınlarda ilk defa Rusya dışında bir ülke podyumun zirvesine çıkmıştı. Bu yazı ise “Rusya-sonrası” dönemin en başarılı Avrupalı patencisi olan Belçikalı Loena Hendrickx üzerine. Hendrickx, son birkaç yıldaki yükselişinin ardından bu yıl da Rusların yokluğunda kadınlarda Avrupa şampiyonluğunun en büyük favorisi. Elde ettiği başarılar aynı zamanda, Belçika’yı da artistik patinajın dünya haritasına yerleştiriyor.

Buzun üstünde bir varmış bir yokmuş

Belçika, artistik patinaj deyince akla ilk gelen ülkelerden değildi. Her ne kadar buzun üzerinde kaymak ülkede çok uzun süredir popüler olsa da profesyonel artistik patinaj müsabakalarındaki tarihleri biraz parçalı. Spor Belçika’da İkinci Dünya Savaşı sonrası kısa bir popülerlik dönemi geçirdi, zaten ülkede bir ulusal şampiyona klasmanında yer alabilecek ilk yarışma da 1944-47 arasında (yalnızca çiftler kategorisinde) düzenlenmişti. 

Belçika’da çiftler kategorisinde bir ulusal yarışma düzenlenmesi tevekkeli değil, zira ülkede o dönem bu sporun en popüler kodu çiftlerdi. Öyle ki, Belçika’ya artistik patinajda tarihinin ilk Olimpiyat madalyasını 1928 St. Moritz’de erkeklerde üçüncü olarak getiren Robert Van Zeebroeck dahi aynı Olimpiyat’ta çiftlerde de yarışmıştı. Uzmanlaşmanın nispeten daha az olduğu bir dönemde ve sporcuların birden fazla kategoride aynı anda yarışmasının daha normal karşılandığı bir zamanda, Van Zeebroeck çiftlerde de buza çıkmaktan geri durmamıştı.

Belçika tarihinde en önemli izi bırakan Avrupa Şampiyonası ise savaştan sonra düzenlenen ilk şampiyona olan 1947 edisyonuydu. Davos’taki şampiyonada erkeklerde bronz madalya kazanan Fernand Leemans ülkesine ilk bireysel podyumu getirerek önemli bir başarıya imza atmıştı, ancak gözler asıl çiftler yarışının üzerindeydi. Belçika’da düzenlenen dört ulusal şampiyonanın tamamını kazanan Micheline Lannoy/Pierre Baugniet tandemi Avrupa şampiyonu olarak ülkeye bu organizasyondaki ilk – ve hâlâ tek – altın madalyayı kazandırmış, Suzanne Diskeuve ve Edmond Verbustel’den oluşan ikili de bronz madalyanın sahibi olmuşlardı. İki tandem, iki haftadan kısa süre sonra Stockholm’de düzenlenen Dünya Şampiyonası’nda da podyumdaki yerlerini koruyarak o yıl çiftler kategorisine Belçika’nın damga vurmasını sağlamıştı. Lannoy/Baugniet çifti bir yıl sonra hem Dünya Şampiyonası’nda unvan korumuş hem de St. Moritz’de düzenlenen Kış Olimpiyatı’nda altın madalya kazanmıştı ve Belçika’da artistik patinaj için altın çağ denebilecek kısa bir döneme isimlerini yaldızlı harflerle yazdırmıştı.

Bundan sonra Belçika, artistik patinaj pisti üzerinde derin bir suskunluğa büründü. 2007 ve 2009’da Avrupa Şampiyonası’nda üçüncülük kazanan Kevin van der Perren bu suskunluğu bozsa da podyumun üçüncü basamağından daha yukarısını, hele de bir altın madalyayı hedeflemek hiçbir Belçikalının aklında yoktu. Kış sporlarında aslan payını sürat pateni alıyor, toplu çıkış Olimpiyat şampiyonu Bart Swings ile kısa kulvar sürat pateninin Avrupa 1000 metre şampiyonu Hanne Desmet kar ve buz sporlarının ülkedeki en önemli isimleri oluyordu. Ta ki Loena Hendrickx’in yükselişine kadar.

Hendrickx’in rüyası

23 yaşındaki Loena Hendrickx, buzda kaymaya beş yaşında başladı. 2015’te büyüklerde yarışmaya başlayan Hendrickx, iki yıl sonra elde ettiği Dünya Şampiyonası 15.’liği ile 2018’de Pyeongchang’da düzenlenecek olan Kış Olimpiyat Oyunları için Belçika’ya kota almayı başardı. Daha önce harcamalarını kendi bütçesinden yapan patenci, bununla birlikte Belçika Artistik Patinaj Federasyonu’ndan ilk defa destek almaya başladı.

Hendrickx, Olimpiyat’ı 16. sırada tamamladı ve sonraki iki sezonu sakatlıklarla boğuşarak geçirdi. Fakat pandemi nedeniyle verilen aranın ardından uluslararası müsabakaların tekrar düzenli olarak yapılabildiği 2021, yükselişinin başladığı yıl oldu. Stockholm’de düzenlenen Dünya Şampiyonası’nda elde ettiği beşincilik, Belçika’ya Olimpiyat için kadınlarda iki kotayı garantilemişti.

2021-22, Hendrickx’in kariyerinin şimdiye kadarki en iyi sezonuydu. Sezon başında koç değişikliğine giderek kardeşi Jorik Hendrickx ile çalışmaya başlayan ve koreograf Adam Solya ile güçlerini birleştiren Hendrickx önce İtalya Grand Prix’sinde üçüncü olarak Belçika’nın bir Grand Prix’de kadınlarda podyuma çıkan ilk patencisi unvanını elde etti, ardından da Avrupa Şampiyonası’nda Lara Fabian’ın Caruso’su eşliğinde kaydığı kısa programda güçlü Rusların arasından sıyrılarak ikinci, genelde de dördüncü oldu. Bunun ardından katıldığı Olimpiyat’ta sekizincilik elde eden Hendrickx için asıl çıkış ise Fransa’nın Montpellier kentindeki Dünya Şampiyonası’nda geldi. Rus ve Belaruslu patencilerin men edildiği şampiyonada Hendrickx, Pekin’deki Olimpiyat’ın bronz madalyalı ismi Kaori Sakamoto’nun ardından ikinci oldu ve Belçika’ya 74 yıl sonra ilk Dünya Şampiyonası madalyasını getirdi.

Sakatlıklardan artık tamamen kurtulan Hendricx istikrarlı yükselişine 2022’nin sonunda da devam etti. Angers’te düzenlenen Fransa Grand Prix’sini kazanarak Belçika’nın Grand Prix zaferi kazanan ilk patencisi olduktan sonra, kadınlarda Japonya ve Güney Kore’nin domine ettiği Grand Prix finalinde tek Avrupalı olarak yarıştı ve üçüncü oldu. 

Loena Hendrickx, ülkesi adına elde ettiği bu tarihi başarıların ardından 2023 Avrupa Şampiyonası’nda podyumun zirvesine çıkmayı hedeflerken, önce sezon boyu çok güçlü olduğu kısa programda üçlü Lutz atlayışında hata yaparak ikincilikte kaldı, daha sonra da serbest programın, sezonun o zamana kadarki bölümünde hep zorlandığı ikinci yarısında iki kez düşerek altın madalyayı Anastasiia Gubanova’ya kaybetti. Dünya Şampiyonası’nda da bronz madalyada kalan Hendrickx için sezon soru işaretleriyle bitmişti.

Bir şans daha

Loena Hendrickx bir kez daha Avrupa şampiyonluğu için, bu sefer Litvanya’nın ikinci büyük kenti Kaunas’ta piste çıkacak. Artık zirve iddiası olan patenciler arasında yalnız da değil. Aralık ayında Çin’de yapılan Grand Prix finalinde yer almaya hak kazanan iki Avrupalı patencinin ikisi de Belçikalıydı. Hendrickx’e eşlik eden 17 yaşındaki Nina Pinzarrone, geçtiğimiz yıl ilk defa yer aldığı büyükler sahnesine bu sezon NHK Trophy’deki üçüncülüğü ve Grand Prix de France’taki gümüş madalyasıyla damga vurdu. Hendrickx’in adımlarını takip eden Pinzarrone, geçen sezon Espoo’daki Avrupa Şampiyonası beşinciliğinin ardından bu yıl podyum kovalayacak.

Hendrickx bu yıl üzerinde daha az baskıyla yarışıyor, gelecek vaat eden Pinzarrone’un ise önünde podyum için daha pek çok şans olacak. Her koşulda, bu yıl Avrupa Şampiyonası’nda tek kadınlar mücadelesine Belçikalıların damga vurması olasılığı hiç de az değil – özellikle güçlü Estonyalılar Niina Petrokina ve Eva-Lotta Kiibus’un sakatlıkları nedeniyle organizasyona katılamayacakları düşünülünce-. Loena Hendrickx’in çok istediği Avrupa şampiyonluğuna bu kez erişip erişemeyeceği ise en büyük merak konusu olacak.

Kapak fotoğrafı: Inside the Games