Türkiye güreş tarihinin en özel isimlerinden olan Mithat Bayrak’ın hikâyesi, 1960’larda başlayan Almanya’ya işçi göçü serüveniyle de kesişerek cumhuriyet tarihinin en önemli sayfalarından birinde yerini alıyor.
Mithat Bayrak, Macsentus Bazilikası’nın minderinde Federal Almanya’dan Günther Maritschnigg karşısında ikinci Olimpiyat madalyasını almasından yaklaşık bir sene sonra İşgücü Anlaşması ile madalyadan mahrum bıraktığı ülkenin yolunu tutuyordu. 1961 yılında Türkiye ve Almanya arasında imzalanan antlaşma sonrası binlerce insanın Türkiye’den Almaya’ya göç yolculuğu başlamış oldu. Mithat Bayrak da bu yolculuğu yapanlardan biriydi. Aynı zamanda Bayrak, Almanya’ya giden ilk sporcuların da arasındaydı. Minderin üzerinde ve dışında saygılı biri olarak tanınan Bayrak, iki ülke arasında kişiliği ve sporuyla köprü inşa eden kişilerden biri oldu. Almanya’ya yerleştikten sonra 20 yılı aşkın süre KSV Witten 07 kulübünde spor kariyerini devam ettirdi. Kulübün aktif sporcusu olmasının yanında antrenörlük, genç güreşçilerin keşfi ve eğitiminde görev almıştır. Almanya’nın en prestijli spor ödülü ‘’Gümüş Defne Yaprağı’ ödülünü alan sporcu, 2011 yılında FILA Uluslarası Güreş Onur Listesi’nde kendine yer bularak uzun ve eşsiz kariyeriyle güreş camiasının unutulmazları arasında yerini aldı.
1960 Olimpiyatları için hazırlanmış Macsentus Bazilikası Görsel Kaynak : https://www.fijlkam.it/images/NewsFederazione/large/ea182aa5c394209cf059eb60d391ab3c.jpg
Mithat Bayrak 3 Mart 1929 yılında Adapazarı’nda doğdu. Çocukluk yıllarında yağlı güreşe merak salan Bayrak, 1949 yılında Sakarya Güreş kulübüne katılarak modern güreşe geçti. İlk büyük uluslararası turnuvasına 1955 yılında katıldı. 1955 Akdeniz Oyunları’nda unutulmazları arasına gireceği Greko-Romen stilde 73 kilogramda dördüncülük elde etmiştir. Mithat Bayrak, bir yıl sonra Melbourne’de ilk kez olimpiyat oyunlarının yolunu tuttu. 1956 Melbourne Olimpiyatları’nda Türkiye’nin kazandığı üç altın madalyanın üçü de güreşten gelmişti. Mustafa Dağıstanlı ve Hamit Kaplan serbest kategoride altın madalyanın sahipleri olurken Mithat Bayrak greko-romen stilde altını boynuna geçirdi. İlk olimpiyat altınından 3 yıl sonra Beyrut’ta düzenlenen Akdeniz Oyunları’nda ikinci olan Bayrak aynı yıl İstanbul’da Balkan Oyunları’nda da ikinci oldu.
Sene 1960 olmuştur, bu sefer Roma’ya ikinci madalya için gitmiştir Mithat Bayrak. Almanya yıllarında Boğazın Hakimi lakabını alacak olan güreşçi, unvanına yakışır biçimde rakiplerine fırsat tanımadan finale yükseldi. Finalde ise rakipleri Fransa’dan René Schiermeyer ve Federal Almanya’dan Günther Maritschnigg’di. Maritschnigg’in önünde altın madalyayı kazanan Boğazın Hakimi ödül töreninde, altını bırakmadığı rakibiyle uzun süre çok yakın yaşayacağını ve iyi dost olacağını henüz bilmiyordu. Roma’da Türkiye’nin tüm altınları yine güreş branşından gelmekteydi. Ahmet Bilek, Mustafa Dağıstanlı, Hasan Güngör ve İsmet Atlı serbest stilde altına ulaşırken; greko-romende Mithat Bayrak ile birlikte Müzahir Sille ve Tevfik Kış altın madalyanın sahibi olmuştu.
Görsel Kaynak : Mithat Bayrak Arşiv, Alfred Möller, https://www.lokalkompass.de/
Bir dört sene sonra bu sefer Tokyo’ya Türkiye’yi temsile giden Mithat Bayrak dönemin kuralları gereği iki beraberlikle, son olimpiyatından madalyasız döndü. Yenilgisiz Olimpiyat defterini kapatan Mithat Bayrak, 1966 yılında KSV Witten 07 ile birlikte Bundesliga’ya yükselme başarısı gösterdi. Almanya’daki dostu ve Macsentus Bazilikası’ndaki rakibi Günther Maritschnigg büyük saygı dostuyla final müsabakasını şöyle aktarıyor:
“Planım aslında oldukça basitti: Kazan ya da uç. Kendi kendime şöyle dedim: ‘Hadi Günter, zaten gümüşün var, başla! Tamamen risk! Bir kere dikkat edemedim ve son demlerini sürdüm, minderden çıktım, Roma topraklarına girdim ve güzel altın hayalim tam 107 saniye sonra sona erdi, gümüş aldım ve arkadaşım Mithat da ikinci altın madalyasını aldı. Melbourne 1956’dan sonra.”
Çifte olimpiyat şampiyonu Mithat Bayrak ise, “Son şampiyon olarak elbette kaybedecek çok şeyim vardı. Almanya’dan gelen çocuğun güçlü olduğunu biliyordum. Planım şuydu: hücum! Ve ikna edici bir şekilde işe yaradı.” sözleriyle dostu karşısında aldığı altını anlatıyordu.
Roma'dan 50 yıl sonra iki finalist madalyaları ile birlikte. Mithat Bayrak ve Günther Maritschnigg Görsel Kaynak : Alfred Möller, https://www.lokalkompass.de/
53 sene Herdecke’de yaşayan Boğazın Hakimi, birçok genç güreşçinin Türkiye’den Almanya’ya göç edip, orada spor kariyerlerine devam etmesine de öncülük etmiş ve desteklemişti. FILA Uluslarası Güreş Onur Listesi’ne alındıktan üç yıl sonra 20 Nisan 2014’de Almanya’da vefat etti. Rakibi, yakın dostları ve iş arkadaşları tarafından saygı ve sevgiyle anılan Mithat Bayrak adını hem Türkiye, hem Almanya hem de uluslararası arenada ölümsüzler arasında yazdırdı.
Kapak Görseli : Alfred Möller, https://www.lokalkompass.de/
Kaynaklar:
https://www.derwesten.de/staedte/witten/der-dominator-vom-bosporus-ist-tot-id9263819.html