İrlanda, 2018’de Kadınlar Hokey Dünya Kupası’nda finale çıkarak büyük bir sürprize imza atmıştı. Şimdi ise, dört yıl ve bir pandemi sonra, son turnuvanın sürpriz takımı olarak bir kez daha Dünya Kupası’na geliyorlar.
İrlanda kadın hokey milli takımı, bundan dört yıl önce Hokey Dünya Kupası için İngiltere’ye vardığında onlardan beklentiler çok da yüksek değildi. Hokey İrlanda’nın en popüler sporları arasında değildi, Dünya Kupası’na en son 16 yıl önce katılabilen takımın en iyi derecesi olan -ev sahibi oldukları- 1994’te elde ettikleri 11.’lik ise, İrlanda erkek futbol takımının Dünya Kupası serüveninin gölgesinde kalmıştı.
Uluslararası arenada kayda değer bir başarısı olmayan bu takım, 2018’de büyük bir sürprize imza atarak Dünya Kupası’nda final oynadı. İrlanda kadın hokey milli takımının Dünya Kupası finaline giden yol oldukça meşakkatli ve hokeyin adadaki inişli çıkışlı tarihinin de en özel bölümlerinden birini açtı. Bu, son dört yılda dünya hokeyine damga vuran İrlanda kadın milli takımının öyküsü…
İngiliz Sporu
Hokey, modern sporun ortaya çıktığı ve kurallarının belirlendiği 19. yüzyılın sonlarında İrlanda’da Protestan kadınlar arasında en popüler takım sporuydu. İngiliz yönetimi altındaki ülkede kadın sporları en başta okullarda örgütlenmekteydi ve işçi sınıfı Katolik kadınlara kıyasla çok daha fazla Protestan kadın eğitim alarak okula devam edebiliyordu, böylelikle spora katılım oranları da daha büyüktü. Katolik kadınların spor aktivitelerine ayıracak vakitlerinin daha sınırlı olmasının yanı sıra, İrlanda sporlarını örgütleyen Gaelic Athletics Association’ın (GAA) da kadınları dışlayan tavrı onları sportif aktivitelerin dışında bırakmıştı.
Ancak bu uzun sürmedi. Spor yapmak isteyen Katolik kadınlar da GAA’in kendilerine alan açmasını beklemek yerine kendi kulüplerini örgütlemeye başladılar, bunun ilk adımlarını da asıl odak noktası İrlandacanın yaygınlaşması olan milliyetçi örgüt Gaelic League bünyesinde attılar. Gaelic League başta dil olmak üzere İrlanda kültürüne dair neredeyse her şeyin tanıtımını yapma amacını taşıyordu ve 1898 yılında, Meath kentinde, 1798 Ayaklanmasının yüzüncü yılı anmasında Gaelic League üyesi kadınların kendi aralarında oynadıkları bir maç geleneksel İrlanda sporu hurling’in bir formu olan camogienin temellerini attı. 20. yüzyılın başında da Camogie Federasyonu’nun kurulmasıyla spor İrlanda’da iyice yayılmaya başladı. Özelllikle çatışmalı 1920’lerde, yine milliyetçi bir örgüt olarak kurulan Federasyon’un görüşü de hokey gibi İngiliz sporlarının yasaklanması yönündeydi.
1930’larda bu tartışma alevlendi ve 1939 yılında Dublin’li kulüpler hokey oynayan kadınların da camogie takımlarında yer alabilmesi talebinde bulundu. Bu, camogie kulüpleri arasında büyük bir tartışmaya sebep oldu ve adanın kuzeyindeki kulüplerin başını çektiği yeni bir federasyonun doğmasıyla Camogie Federasyonu ikiye bölündü. Ancak İrlanda Camogie Şampiyonası’nı yeni federasyon düzenliyordu, bu nedenle Dublin 1941’de GAA’in arabulucuğuyla anlaşma sağlanana kadar ulusal şampiyonaya katılmadı. İkinci Dünya Savaşı sonrası ise, özellikle cumhuriyetin ilanından sonra camogie giderek daha yaygın ve sistemli hale geldi ve hokey İrlanda’da diğer sporların gölgesinde kaldı.
Dünya Kupası’nda Devrim
Bütün bunlarla birlikte İrlanda kadın hokey takımı 2018 Dünya Kupası’nın favorileri arasında gösterilmiyordu. Ancak bir önceki turnuvanın yarı finalistlerinden ABD’yi yenerek başladıkları turnuvada bir mucizeye imza attılar. Yalnızca İngiltere’ye yenildikleri gruptan lider çıktıktan sonra bir zamanların güçlü hokey ülkesi Hindistan’ı penaltılarda yenerek tarihinin ilk yarı finaline yükselen İrlanda, İspanya’yı da penaltı atışları sonunda yenerek finale çıktı.
İrlanda’nın finaldeki rakibi dünyanın en başarılı takımı olan Hollanda’ydı. Son dört Olimpiyat’ın tamamında final oynayan ve ironik bir şekilde Dublin’de düzenlenen 1994 Dünya Kupası dışında bütün Dünya Kupaları’nda madalya kazanan Hollanda, İrlanda’ya şans tanımadı ve 6-0 ile üst üste ikinci, toplamda ise sekizinci şampiyonluğunu kazandı.
İrlanda takımı ikinci olarak turnuvada gösterdiği performansla hokey dünyasının ilgisini üzerine toplamıştı. Dokuz yıl İrlanda dansı performansları sahneleyen kaleci Ayeisha McFerran, seri ayak çalışmasıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve turnuvanın kalecisi seçilmişti. Takım tarihinin en golcü isimlerinden olan Anna O’Flanagan ise gruplarda Hindistan’a karşı galibiyeti getiren golü atarak takımın ilk defa gruplardan çıkmasını sağlamıştı. İrlanda bu oyuncularla, Hollanda, Arjantin ve Avustralya gibi takımların uzun süre domine ettiği uluslararası hokeye yeni bir soluk getirmişti.
Mucizenin Devamı
İrlanda, bir yıl sonra da ev sahipliği yaptığı Olimpiyat elemeleri finalinde Kanada’yı -bir kez daha penaltı atışlarıyla- mağlup ederek tarihinde ilk kez Olimpiyat’a katılma hakkı elde etti ve Dünya Kupası’nda elde ettiği başarının tesadüf olmadığını gösterdi. Böylelikle Londra 2012 elemelerinde kıl payı kaçırdığı Olimpiyat biletini alarak, 2018 Dünya Kupası’nda başlayan hikâyeyi Tokyo’da sürdürme şansı elde etti.
Spora verilen pandemi arası, Olimpiyat hayalinin de bir yıl gecikmeli gerçekleşmesine sebep oldu. Tokyo’ya gitmeden önce son Olimpiyat şampiyonu Britanya ile üç hazırlık maçı yapan İrlanda, bunların ilkini kazanarak Britanya’yı tarihinde ilk kez yenmeyi başardı. 2-1’lik galibiyeti getiren golü de, pandemiden önce İrlanda formasıyla son golü Kanada’ya karşı Tokyo biletini getiren penaltı kornerinden atan Roisin Upton kaydetmişti.
İrlanda Tokyo’daki ilk maçını Güney Afrika’yı 2-0 yenerek kazansa da sonraki dört maçını da kaybetti ve gruptan çıkamadı. İlk Olimpiyat macerası erken noktalanan takım, şimdi ise kadrosunda ilk defa milli takım forması giyecek beş yeni oyuncuyla bir kez daha Dünya Kupası’na gitmeye hazırlanıyor. Bir önceki turnuvanın yıldızı Anna O’Flanagan ve deneyimli hokeyci Chloe Watkins ise 2018 finalisti ekibin, İspanya ve Hollanda’da düzenlenecek olan bu yılki turnuvada yer almayan isimlerinden.
İrlanda kadın hokey milli takımının mücadelesi ise sadece saha içinde değil. Hokey profesyonel bir spor olmadığı için pek çok oyuncu antrenmanların ve uluslararası müsabaka temposunun yanı sıra bir yandan da çalışmak zorunda. Örneğin Anna O’Flanagan, son Dünya Kupası zamanı hokey için mesleğini bırakmış bir avukattı. Profesyonelliğin olmayışı, oyuncular üstündeki bu etkisinin yanı sıra kadın hokey milli takımının bütçesinin erkeklere kıyasla çok daha az olmasına yol açıyor.
İrlanda, uzun bir yoldan gelerek 2018 ve 2019’da ülkenin hokey tarihi için çok önemli sonuçlar almayı başardı. Şimdi, zorunlu pandemi arasına ve pandemi öncesi sorunlar devam etmesine rağmen bir kez daha Dünya Kupası’na damga vurmaya çalışacaklar.
Kapak fotoğrafı: The Irish Times